Alles over een pensioengat

We dromen er allemaal van: op de AOW-gerechtigde leeftijd met pensioen gaan en genieten van je oude dag. Wellicht wil je graag emigreren naar Spanje en het onbezorgde leven tegemoet gaan. Maar lukt dat wel? Want wat veel Nederlanders niet weten, is dat ze mogelijk te maken hebben met een pensioengat. Met name zzp’ers die zelf geen pensioen opbouwen, lopen het risico met een pensioentekort te maken te krijgen. Maar ook mensen in loondienst, waarbij de werknemer te weinig pensioen afdraagt, lopen het risico hun gepensioneerde leven niet zo te kunnen leiden als ze graag willen. We spreken dan van een pensioengat.

Wat is een pensioengat?

Een pensioengat wordt ook wel een pensioentekort genoemd. Het betekent dat je minder pensioen hebt dan je eigenlijk zou moeten hebben. In principe kun je de vuistregel aanhouden dat je ongeveer 70 procent van je huidige inkomen nodig hebt, om later comfortabel met pensioen te kunnen gaan. Zet nu alvast je wensen voor als je met pensioen gaat op een rij. Wil je bijvoorbeeld emigreren? Of blijf je in Nederland wonen? Hoeveel geld heb je straks nodig om rustig te kunnen leven? Het is immers heel vervelend als je straks met pensioen gaat, maar erachter komt dat je flink moet bezuinigen. De laatste jaren van je leven wil je immers comfortabel kunnen doorbrengen.

Of je nu gaat emigreren of in Nederland blijft wonen, overal wordt het leven in rap tempo duurder. Nu je nog jong bent, zal je je er misschien niet te veel zorgen over maken. Maar het is verstandig om nu alvast uit te zoeken of je een pensioengat hebt. Want als je het alleen moet doen met een AOW, is de kans op een prettig pensioen vrij klein. Werk je in loondienst? Bekijk dan eens via MijnPensioenOverzicht hoeveel pensioen je werkgever al heeft opgebouwd en hoe hoog de AOW-uitkering wordt. Tel deze bedragen bij elkaar op. Is dat bedrag minder dan 70 procent van het inkomen dat je nu hebt, dan kun je spreken van een pensioentekort.

Gelukkig kun je hier zelf iets aan doen, door een aanvullend vermogen op te bouwen. Begin daar op tijd mee, zodat je meer dan genoeg tijd hebt om het pensioengat te dichten. Met name als je zzp’er bent, doe je er verstandig aan niet te lang te wachten. Ook al duurt het nog 40 jaar totdat je met pensioen gaat, het is belangrijk om naar de toekomst te kijken.

Oorzaken van een pensioengat

Inmiddels is het duidelijk dat je last hebt van een pensioentekort of pensioengat. Geen zorgen, want je bent niet alleen. Veel Nederlanders hebben er last van, zonder het te weten. Er zijn verschillende oorzaken van het ontstaan van een pensioentekort.

Zo kan het bijvoorbeeld zijn dat je pensioenregeling is gebaseerd op een gemiddeld salaris. Dit noemen we de middelloonregeling. Het gemiddelde salaris is doorgaans lager dan het salaris dat je aan het einde van je loopbaan verdient. Je inkomen gaat daardoor na je pensionering achteruit, waardoor je geld tekort komt.

Bovendien is het in Nederland gebruikelijk dat je zo’n 40 jaar van je leven werkt. Maar als je vervroegd met pensioen gaat of langer hebt gestudeerd, heb je minder werkende jaren opgebouwd. Daardoor is de pensioenopbouw ook lager en kom je aan het einde van je loopbaan geld te kort.

Het kan ook zo zijn dat je verschillende werkgevers hebt gehad. Kies je voor een andere werkgever, dan kan er een pensioentekort ontstaan. Dat gebeurt, doordat de pensioenregeling per bedrijf of per sector kan verschillen. Zo kan het zo zijn dat je in de ene sector aangesloten bent bij een pensioenfonds, terwijl er in de andere sector sprake is van een pensioenbelegging van de werkgever.

Had je een auto van de zaak? Dan geldt dit wel als extra inkomsten, terwijl dit niet is meegenomen in de pensioenopbouw. Ook hierdoor kan een pensioengat ontstaan.

Bovendien kan het voorkomen dat je bent gescheiden en je ex-partner recht heeft op een gedeelte van je pensioen. Daardoor moet je straks een deel van je pensioen inleveren bij je ex-partner. Heb je een jaar of langer in het buitenland gewoond? Dan gaat er 2 procent per jaar van je AOW-uitkering af. Dit kan dus behoorlijk in de papieren lopen. Je bouwt geen AOW-rechten op als je in het buitenland woont, ook al is het maar tijdelijk.

Verder is het goed om rekening te houden met de inflatie. In Nederland hebben we daar al jaren mee te maken. De kans is groot dat de prijzen over 40 jaar nog veel verder zijn opgelopen, waardoor je in ieder geval meer geld nodig hebt om de boodschappen te kunnen betalen. Dit betekent dat je koopkracht is verminderd.

Een laatste oorzaak van een pensioengat kan zijn dat je ondernemer of zzp’er bent. Je bouwt dan alleen een AOW-uitkering op via sociale premies. Maar het pensioen moet je zelf zien te regelen. Heb je geen pensioenaanvulling, dan krijg je dus alleen de AOW. Om deze reden doe je er goed aan tussen je 30e en 35e levensjaar begonnen te zijn met het opbouwen van een pensioen. Soms kan dat bij een pensioenfonds, maar meestal dien je een aanvullend pensioen bij een pensioenbelegging af te sluiten.

Gevolgen van een pensioengat

Als je erachter komt dat je een pensioengat hebt, kun je er beter zo snel mogelijk iets aan doen. Want de gevolgen van een pensioengat kunnen zeer groot zijn. Waarschijnlijk denk je nu nog niet na over wat er gaat gebeuren als je met pensioengat. Maar iedereen wil na 40 jaar had werken toch graag genieten van zijn oude dag. Helaas is het bekende Zwitserlevengevoel voor veel mensen een utopie. In plaats daarvan zijn er veel ouderen die zich iedere dag opnieuw zorgen maken over hun inkomsten. Zij kunnen net rondkomen, of staan uiteindelijk in het rood.

Want ook al ga je met pensioen, de rekeningen moeten gewoon betaald worden. Denk aan de zorgverzekering, de energierekening of de huur van het ouderenappartement. Wanneer je als zzp’er geen pensioen hebt opgebouwd, krijg je alleen een AOW-uitkering. Dat is meestal niet voldoende geld om de rekeningen van te betalen. We kennen allemaal de schrijnende verhalen van ouderen die in de kou zitten, omdat ze de energierekening niet kunnen betalen. Om deze reden kun je het beste nu iets doen aan het dichten van een pensioengat. Ook als je in loondienst bent, loop je het risico om een pensioentekort te ontwikkelen. Daardoor kun je later niet zo leven als je voor ogen had. Dacht je dus dat je voldoende pensioen had opgebouwd, dan is het goed om dit nog eens te controleren. Want wellicht droom je van een emigratie en wil je graag op Madeira gaan wonen. Reken dan nu alvast uit hoeveel geld je daarvoor nodig hebt, zodat je pensioendromen werkelijkheid kunnen worden.

Dichtslippen van een pensioengat

Een pensioengat hoeft niet altijd te leiden tot paniek. Want de gevolgen van een pensioentekort zijn afhankelijk van je persoonlijke situatie. Over het algemeen zijn de vaste lasten ook lager als je met pensioen gaat. Bijvoorbeeld omdat je hypotheek dan is afbetaald en omdat de kinderen al uit huis zijn. Op deze manier kun je een normaal leven leiden. Maar als de vaste lasten niet dalen, omdat je in een huurwoning woont, blijft de huur stijgen. Op deze manier kun je te maken krijgen met een enorme inkomensterugval en kom je in de financiële problemen.

Daarom kun je ervoor kiezen om je pensioengat te dichten. Daarvoor moet je wel zelf stappen zetten. Werk je in loondienst? Bekijk dan eerst hoeveel pensioen je werkgever voor je opzij heeft gezet en hoeveel AOW je krijgt. Kijk naar je huidige inkomen en bereken daar 70 procent van. Zo weet je hoeveel je ongeveer nodig hebt voor je oude dag. Is dit bedrag te laag? Dan kun je beter een aanvullend pensioen afsluiten. Dat kan bijvoorbeeld door zelf iedere maand geld op een spaarrekening te zetten. Maar let op: boven een bepaald bedrag moet je hierover belasting betalen. Dat is fiscaal dus niet altijd aantrekkelijk. Je kunt ook kiezen voor een lijfrente of pensioenbelegging. In zulke gevallen leg je maandelijks een vast bedrag in om mee te beleggen. De belegger kiest in het begin voor een offensieve portefeuille. Dat betekent dat er veel kans is dat je je inleg verliest. Maar dit risico wordt afgebouwd wanneer je je pensioenleeftijd bijna hebt bereikt.

Er zijn veel mensen in Nederland die om deze reden een lijfrenteverzekering of een pensioenbelegging hebben afgesloten. Ook banksparen is de laatste jaren populairder geworden. Als je kiest voor een aanvullend pensioen, wordt deze uitgekeerd op het moment dat je de pensioengerechtigde leeftijd hebt bereikt. Als zzp’er dien je over het algemeen meer geld in je pensioenbelegging in te leggen dan als je in loondienst bent. Dat komt doordat de werkgever een deel van je salaris inhoudt voor het pensioen, terwijl je als zzp’er dit zelf moet regelen. Wacht dus niet te lang en zorg ervoor dat je je pensioengat op tijd hebt gedicht. Zo kun je later genieten van een comfortabel leven en hoef je je geen zorgen te maken over de financiën.