Skip to content

Pensioensparen

Wil je zeker weten dat je genoeg inkomen hebt na je pensioen? Dan kun je kiezen voor vrijwillig pensioensparen. Hiermee bouw je aanvullend vermogen op voor na je pensionering. In Nederland bestaat het pensioenstelsel uit drie pijlers: de AOW, het werknemerspensioen en het individueel aanvullend pensioen. Pensioensparen valt onder de derde pijler. Het is vooral aantrekkelijk voor zzp’ers of voor wie het werkgeverspensioen niet voldoende is.

Wat is pensioensparen?

Op deze pagina:

    Wat is pensioensparen?

    Het idee van pensioensparen is eenvoudig: je zet zelf geld opzij en bouwt zo een spaarpot op die je kunt gebruiken als je met pensioengaat. Je bouwt het op door te banksparen of door verzekeringsproducten te kopen. De overheid vindt dit een goede manier van sparen voor je pensioen, en beloont het met fiscale voordelen. Denk bijvoorbeeld aan belastingaftrek op de inleg. Hoe dat precies werkt, leggen we je aan het einde van deze pagina uit.

    Pensioensparen houdt in dat je elk jaar een bedrag spaart of belegt in een product dat alleen bedoeld is voor je pensioen. Je laat het geld dat je opzij zet blokkeren totdat je met pensioen gaat. Je kunt er dus niet tussentijds bij om het uit te geven. Op die manier bouw je echt een financieel vangnet voor je oude dag.

    Welke soorten aanpakken zijn er?

    Je kunt kiezen voor verschillende vormen van pensioensparen. Denk bijvoorbeeld aan banksparen of verzekeren via een lijfrenteverzekering. Wanneer je kiest voor banksparen, zet je geld op een geblokkeerde spaarrekening of een beleggingsrekening. Je ontvangt rente of rendement over je inleg, afhankelijk van het product dat je kiest.

    Kies je voor een lijfrenteverzekering, dan betaal je premie aan een verzekering. In ruil daarvoor ontvang je later periodiek een uitkering. De verzekeraar kan je een garantie bieden, zoals een gegarandeerde uitkering bij overlijden of bij het bereiken van een bepaalde leeftijd. Verzekeringen zijn meestal iets ingewikkelder en kennen hogere kosten, maar ze bieden je ook meer zekerheid.

    De voor en nadelen van pensioensparen

    Pensioensparen is helaas niet alleen maar hosanna. Het heeft voordelen en nadelen. Laten we beginnen met de voordelen. Het grootste voordeel is het fiscale voordeel: je mag de inleg, binnen de jaarruimte, aftrekken van je belastbaar inkomen in box 1. Daardoor betaal je minder belasting in het jaar van inleg. Bovendien profiteer je ook van een uitgestelde belastingheffing. Je betaalt pas belasting als je pensioen wordt uitgekeerd. De belasting zal fors lager zijn dan wat je nu zou betalen.

    Nadelen zijn er ook. Zo zit het geld lange tijd vast en kun je het niet zomaar opnemen. Wil je dat wel, dan betaal je een forse boete. Bovendien wordt het bedrag dan belast door de Belastingdienst. Daarnaast kan het vergelijken van producten soms moeilijk zijn. Op PensioenRegelen.nl helpen we je graag met accurate informatie, zodat je een weloverwogen keuze kunt maken.

    Pensioensparen: wat is het maximumbedrag

    Voor pensioensparen geldt een maximumbedrag. Het bedrag dat je elk jaar mag inleggen, is afhankelijk van je zogeheten ‘jaarruimte’. De jaarruimte is het bedrag dat je mag aftrekken van je inkomen. Het wordt bepaald aan de hand van je inkomen en het pensioen dat je al opbouwt bij de werkgever. Voor 2025 ligt de maximale jaarruimte zo rond de 15.300 euro. Het is altijd een goed idee om dit bedrag te controleren, want het kan per situatie verschillen.

    Als je in de voorgaande jaren je jaarruimte niet hebt benut (bijvoorbeeld omdat je niet wist van het bestaan ervan), is er goed nieuws. Je mag deze alsnog gebruiken. Dat noemen we de reseveringsruimte. Je mag tot 7 jaar terug de jaarruimte gebruiken. Je moet dan wel uitrekenen of je recht hebt op deze ruimte. Daar kun je de rekentool van de Belastingdienst voor gebruiken.

    Uitbetaling pensioensparen

    Wanneer je aan pensioensparen hebt gedaan, krijg je je pensioenspaartegoed uitgekeerd na je pensioen. Dat gebeurt meestal via een lijfrente-uitkering. Je krijgt het geld niet in één keer, maar in maandelijkse termijnen. Op die manier voorkomt de bank of de verzekeraar dat je in één keer een groot bedrag ontvangt. Daar zou je dan namelijk veel belasting over moeten betalen.

    Je bepaalt zelf bij welke aanbieder je de uitkering regelt. Deze moet wel voldoen aan de fiscale regels. Hoe lang de uitkering loopt, hangt af van de hoogte van het bedrag en de gekozen uitkeringsvorm. Sommige mensen kiezen bijvoorbeeld voor een levenslange uitkering, terwijl anderen kiezen voor een tijdelijke uitkering van bijvoorbeeld 20 jaar.

    Instappen bij pensioensparen

    Beginnen met pensioensparen is niet moeilijk. Je mag er op elk moment mee beginnen. De voorwaarde is wel dat je inkomen hebt in box 1. Dat is de box waarin loon, winst uit onderneming en andere arbeid belast worden. Hoe eerder je begint, hoe groter het uiteindelijke bedrag. Dat noemen we het rente-op-rente-effect. Vooral voor jongeren en zelfstandigen is het een goed idee om op jonge leeftijd te beginnen met sparen voor later.

    Instappen kan via een bank of een verzekeraar. Bij een bank kies je meestal voor sparen of beleggen. Wanneer je kiest voor beleggen, dan is er meer kans op een rendement of op een verlies. Laat je daar goed over informeren door een financieel adviseur. Ook kunnen onafhankelijke instanties als het Nibud of AFM informatie bieden via hun websites.

    Pensioensparen stopzetten

    Je bent niet verplicht om tot je pensioen te blijven sparen. Je mag stoppen met je pensioenspaarproduct wanneer je dat wilt. Je krijgt het opgebouwde kapitaal nog niet. Je laat het staan tot je pensioenleeftijd. Het opgebouwde bedrag blijft dan fiscaal beschermd en groeit (met rente of rendement) gewoon door.

    Kies je ervoor het bedrag eerder op te nemen, dan moet je een fors bedrag aan belasting betalen aan de Belastingdienst. Het gaat om inkomstenbelasting over het hele bedrag en een revisierente. Alleen in bijzondere gevallen, zoals langdurige arbeidsongeschiktheid, zijn uitzonderingen mogelijk.

    Wat gebeurt er bij een overlijden met het gespaarde pensioen?

    Het komt voor dat mensen overlijden voor hun pensioen. In dat geval gaat je geld naar de erfgenamen of naar een eerder aangewezen begunstigde. De nabestaanden moeten het geld dan gebruiken voor een nabestaandenlijfrente, volgens de fiscale regels. Het geld wordt dus niet zomaar vrij uitgekeerd.

    Uitkeren via nabestaandenlijfrente is niet gratis. Er moet belasting over worden betaald in box 1. Voordat je je laat vastleggen als begunstigde is het een goed idee om je te laten adviseren over de gevolgen voor de erfbelasting en inkomstenbelasting.

    Pensioensparen uitbetaling

    Laten we ervan uitgaan dat je nog leeft als je met pensioen gaat. In dat geval ontvang je geld na je pensioendatum. Dat is meestal vanaf 67 jaar. Elke maand verschijnt er geld op je rekening, dat uit je pensioenspaarpot komt. Je mag er ook voor kiezen om per kwartaal of jaarlijks een uitkering te genieten.De Belastingdienst ziet de uitkering als inkomen in box 1. Je betaalt daar inkomstenbelasting over. Als gepensioneerde val je vaak in een lager belastingtarief. Dat levert je fiscale voordelen op. Je verschuift de belastingheffing van je werkzame jaren naar je pensioenjaren.

    Eindbelasting pensioensparen: belastingvermindering en de fiscale voordelen

    Je blijft erover lezen: fiscale voordelen. Maar hoe zit het dan precies? Je profiteert vooral van belastingvoordelen doordat je inleg aftrekbaar is. Zeker als je binnen de jaarruimte blijft. Dan mag je namelijk je volledige inleg aftrekken van je inkomen in box 1. Daardoor betaal je minder inkomstenbelasting in het jaar waarin je spaart. Bij een hoog belastbaar inkomen loopt dat voordeel op tot misschien wel honderden of duizenden euro’s per jaar.Zodra je met pensioen gaat, betaal je ook belasting over de uitkering, tegen het tarief dat dan geldt. Op die manier verschuif je de belasting naar een moment waarop je minder inkomen hebt. Je betaalt dan over hetzelfde geld minder belasting. Doordat je over het opgebouwde rendement geen vermogensrendementsheffing (box 3) betaalt, profiteer je. De voorwaarde is wel dat het geld in een pensioenspaarproduct moet zitten.